Plaku ishte tërhequr prej vitesh nga jeta, çdo stinë e kalonte i vetmuar në pleqërinë e tij, në një shtëpi të drunjtë të futur thellë në pyll, larg zhurmërimës e smogut të qytetit. Gjatë ditëve shëtiste e mblidhte drunj, aq sa mund t'i mbanin krahët, netëve flinte herët dhe gatuante çikërrima, shkruante e pikturonte, mandej luante piano me gishtat e flashkët që i dridheshin e ngatërronte notat dhe largohej i nevrikosur, përherë i njëjti avaz. Gjatë shëtitjeve mbushej thellë me frymë e mendonte për jetën e tij, copëza të shumta të së cilës qenë pluhurosur nga harresa, kujtimet ia zinin vendimet, ato s'mund t'i harronte kurrë, vendimet që kishte marrë në dobi të vetes, prej të cilave kishin ndryshuar plot jetë. Teksa dëgjonte zukatjen e ëmbël të natyrës, rrjedhjen e pamëshirshme të lumit ujëkaltër, farfurimat e ethshme të gjetheve të gjera, në trurin e plakut përçapeshin kujtimet e lodhura, vinin e iknin të trazuara, përplaseshin me njëra-tjetrën dhe zhdukeshin ashtu si vinin.
Ditët e netët kalonin pa u kuptuar, plaku, duke e ditur që po jetonte vitet e fundit të jetës në atë pyll madhështor, përpiqej që çdo ditë të ishte e njëjtë, që edhe kur t'i vinte vdekja, ai të ndihej më i lehtë për të udhëtuar në shtigjet e pafundme të përjetësisë. Megjithatë, stinën e dimrit e urrente. Jo për faktin se ishte ftohtë, koha freskohej edhe në vjeshtë e pranverë, por sepse mendimet e kujtimet më të zjarrta i shfaqeshin pikërisht në atë stinë, të çdo viti.
Dhe atë dimër ndodhi po njëlloj, plaku i pafuqishëm hodhi disa drunj brenda sobës, u shtri në shtratin e tij të ulët e komod, u mbulua me tre batanije të trasha dhe u përpoq të flinte, por gjumi nuk dukej gjëkundi e nuk e kishte në mend ta merrte. Ishte mesi i ditës, dielli ndrinte furishëm në atë kohë të ftohtë dimri, shkëlqimi shpërhapej në të gjitha anët e pyllit, depërtonte mes gjethesh e pemësh, ledhatonte barin e godiste butë ujët e rrjedhshëm të lumit.
Ai rrotullohej sa në njërën anë, në tjetrën. Mendjen ia kishte pushtuar lufta, ajo e dyta, në të cilën kishte marrë pjesë kur kishte qenë njëzetenjë vjeç. Lufta kishte lënë një plagë të madhe në zemrën e tij, në fakt jo lufta, por njerëzit përbërës të saj. Si një djalë i ri me shpresa për jetën e plane për të ardhmen, nuk ishte i kënaqur që do të kryente shërbimin, e donte jetën, e përsëri nuk e shprehte, me përtesë e zor të madh, shkoi.
Askush nuk e kishte paralajmëruar për atë çka e priste e nuk e priste, u stërvit fort e u përkushtua, me vullnet të hekurt ndërmori kaloi të gjitha sprovat dhe e caktuan të luftonte në valën e parë, në front. I veshur e armatosur deri në dhëmbë, me një pushkë të kalibrit të rëndë në duar, granata e plumba në brez, u hodh mes tymnajës e gjullurdisë, ku vrau jo vetëm armiqtë, por edhe disa shokë të tij, pa e kuptuar prej rrëmujës së madhe. Kjo nuk mbeti pa rënë në sy të kundërshtarëve, të cilët në betejën e rradhës e zunë rob lufte, me qëllimin jo për ta torturuar, por për ta asimiluar, për ta bërë një pjesë të tyren. Dhe sigurisht, si një djalë mendjelehtë njëzetenjë vjeçar që kishte frikë nga vdekja, pranoi menjëherë. Të njëjtën ditë e veshën me uniformë tjetër, më të errët, e armatosën kryekëput dhe me pushkë në dorë luftoi miqtë e tij, vrau me qindra.
Plaku u mbush thellë me frymë dhe u ngrit të përgatiste një çaj të nxehtë dafine, ajo do ta sillte në gjendje më të mirë e do t'i falte disa çaste qetësie. Vuri ibrikun në zjarr, e mbushi me ujë dhe hodhi gjethet e dafinës, mandej priti pak. E rrëkëlleu me vështirësi, dora i dridhej, dhe u ul në kolltukun që lëkundej pranë sobës, i përhumbur në ngrohtësinë dehëse që dilte prej saj. Mbështeti kokën dhe u përkund pak, kurse vështrimin e përqendroi në tubin e zi që nxirrte tymin jashtë shtëpisë, derisa sytë iu mbyllën në gjysmë.
Trupat kundërshtare u tërhoqën, po kështu edhe batalioni ku bënte pjesë ai. Gjatë largimit, vërejti një trup të imët të kthyer përmbys, ia hoqi kapelën dhe flokët e gjatë u derdhën mbi barin e shkurtër e të njomë, ai e ktheu dhe e vështroi vajzën ngultazi, ajo ishte qëlluar sipër shpatullës dhe plumbi vetëm e kishte gërvishtur. U rrotullua njëherë i menduar, pa ditur ç'të bënte dhe ia hoqi uniformën vajzës, i veshi një të një ushtari të rënë, pjesë e batalionit të tij. Ia vuri kapelën vajzës dhe e mori në krahë, ajo ishte e lehtë dhe vërtitej në ajër si leckë, sytë i kishte të mbyllur dhe fytyra e saj mbante një pamje të frikësuar. Vrapoi i rraskapitur mes tymit, kollitej fort e përpiqej të fërkonte sytë që i digjnin, mbushej thellë me frymë dhe hidhte edhe një hap më tej. Vajzën e la të mjekohej, vetë shkoi të lahej. Për disa netë i ndenji asaj në kokë, derisa më në fund u përmend. Ajo e vështroi e llahtarisur, ndonëse ai u përpoq ta qetësonte duke e marrë me fjalë të mira, u përpoq të lirohej e lëvizi duart e këmbët, por ishte e pafuqishme. Mandej mësoi se ai e kishte maskuar si të tyren, për ta shpëtuar.
Plaku ndjeu diçka therëse në zemër, ishte e njëjtë me dashurinë që kishte ndjerë për vajzën, veshët iu pushtuan nga gjëmimet e topave, furia e plumbave që shponin ajrin, zhurma e artilerive të rënda, klithmat e avionëve, kamionët e tanqet, të sharat, të qarat, lutjet, urdhërat e valët dhe forta të bombave.
Iu kujtua të vraponte për të shpëtuar jetën, iu kujtua të merrej rob përsëri nga ata që e kishin futur në këtë mesele, iu kujtua gruaja shtatzënë që la dhe u gjend në këtë pyll të braktisur, i vetmuar në mes të dimrit të acartë, përballë një shtëpie të drunjtë gati në të rënë në tokë, plot njëzetenjë vjeç.