TEKSTESHQIP
Biografia
Dava Gjergji lindi më 1 korrik 1954 në Pukë dhe u rrit në një familje që ruante traditat dhe vlerat kombëtare shqiptare, të cilat do të përçonin pasionin e saj për muzikën epike dhe folklorin. Gjatë viteve të fëmijërisë dhe rinisë, ajo u përball me një mjedis të pasur me historinë dhe kulturën e veriut të Shqipërisë, ku kënga epike, trimëria dhe nderi kombëtar mbetën gjithmonë në qendër të jetës së përditshme. Dava Gjergji u rrit në një ambient të thjeshtë dhe të lidhur me natyrën dhe zakonet e trevave veriore të Shqipërisë. Shkollimi fillor dhe i mesëm i saj ishte i lidhur me komunitetin lokal, ku ajo u njoh që në vegjëli me rëndësinë e këngëve epike që tregonin për betejat dhe figurat historike të rëndësishme shqiptare. Kjo ndikoi thellësisht në formimin e saj artistik dhe e frymëzoi të trashëgonte këtë traditë në një formë autentike dhe origjinale. Dava Gjergji është e martuar dhe ka një djalë, për të cilin ajo është përpjekur të përcjellë traditat dhe vlerat kulturore që kanë qenë pjesë e pandashme e jetës së saj. Familja e saj ka luajtur një rol të rëndësishëm në përkrahjen e saj artistike dhe në ndërtimin e karrierës si këngëtare e rapsodive epike. Familja ka qenë një pikë mbështetjeje, duke i mundësuar të vazhdojë rrugën në një zhanër të vështirë, por shumë të çmuar për kulturën shqiptare.

Dava Gjergji filloi të këndojë që në moshë të re, duke u fokusuar tek këngët epike që përshkruajnë historinë e Shqipërisë dhe figurat e saj të shquara. Ajo njihet për zërin e saj të fuqishëm, që shpesh përshkruhet si “zë pushke” për forcën dhe thellësinë që sjell në interpretimet e saj. Këngët e saj përfshijnë këngë të njohura për dëshmorët e luftës së Kosovës dhe figura historike. Dava Gjergji mban me krenari veshjet tradicionale shqiptare në çdo paraqitje skenike, duke qëndruar gjithmonë e lidhur me rrënjët e saj. Prezantimi i saj i denjë dhe serioz është simbol i respektit për traditën shqiptare dhe kulturën e veriut. Duke e parë si një përfaqësuese të këngës epike shqiptare, Dava është shpesh e krahasuar me ikonat historike të femrës shqiptare, duke simbolizuar qëndresën dhe fuqinë e femrës në artin shqiptar. Ajo gjatë viteve ka realizuar albume me këngëjm të ndryshme por që më së shumti janë përqendruar në tematika patriotike dhe kombëtare. Mesazhet e fuqishme që sjellin këto këngë kanë lënë një ndikim të thellë te publiku, duke u vlerësuar jo vetëm për interpretimin por edhe për përkushtimin që Dava tregon ndaj ruajtjes së traditës. Ajo është vlerësuar me titullin “Mjeshtre e Madhe,” duke njohur kontributin e saj të shquar në promovimin e këngës heroike shqiptare. Falë përkushtimit dhe autenticitetit të saj, Dava Gjergji ka ndikuar në ruajtjen dhe promovimin e këngës epike shqiptare si një formë e rëndësishme e artit dhe kulturës kombëtare. Ajo ka mbetur e përkushtuar ndaj këtij zhanri, duke sjellë gjithmonë një interpretim që frymëzon dhe promovon identitetin shqiptar tek brezat e rinj dhe në diasporën shqiptare. Dava Gjergji mbetet një figurë ikonike e këngës epike dhe folklorike shqiptare. Përkushtimi i saj ndaj traditës dhe autenticitetit të saj e kanë bërë një shembull të përjetshëm për artistët e rinj që dëshirojnë të ndjekin rrugën e këngës epike. Me jetën dhe veprën e saj, Dava Gjergji mishëron shpirtin e shqiptarit që kurrë nuk dorëzohet para vështirësive dhe që gjithmonë kthehet te rrënjët dhe traditat për të ndërtuar një të ardhme të fortë dhe krenare për kulturën shqiptare.

Një formë të veçantë dhe shumë origjinale të këndimit epiko-heroik parqet edhe kënga e këngëtares së mirënjohur shqiptare, Dava Gjergji, Mjeshtre e Madhe. Kjo këngëtare e veriut të Shqipërisë ka kultivuar një përmbajtje të tipike të këndimit heroik, burrëror, karakteristikë e rapsodive të pasura të veriut të Shqipërisë etnike, që shtrihet nga Mirëdita, në Malësinë e Madhe, në Krajë e Shestan, në Plavë e Guci dhe që arrin në viset më të thella veriore të Kosovës. Për dallim nga Shkurte Fejza, e cila e kursen këngën nga timbri i fuqishëm burrëror, apo nga Fitnete Rexha, e cila e bën tepër të ndjeshëm përkushtimin femëror të këngës, Dava Gjergji e fuqizon timbrin burrëror, për të nxjerrë në sipërfaqe stilin autentik të këndimit. Me subtilitetin e zërit melodik, ajo e pushton në tërësi mënyrën e këndimit epiko- heroik. Zëri i saj i çiltër dhe shqiptimi i pastër i tingujve e rrokjeve shpërthejnë natyrshëm ashtu si ujëvare që del nga burimi, për më tepër zëri i saj buçitës përmblidhet si krismë e thekshme e pushkës, në përpjekje për të shpërthyer si këngë-revoltë gjithëpopullore, e cila vazhdimisht ka shpërthyer gjatë shekujve të gjatë të robërisë. Këndimi i Dava Gjergjit të sjellë në kujtesë përfytyrimin mbi gjenin burrëror dhe heroik të femrës shqiptare, që nga Teuta e Daorta, Vojsa e Donika Kastrioti e deri te Nora e Kelmendit e Shote Galica.

Paraqitja e saj para publikut është më se dinjitoze. Veshja karakteristike kombëtare, të cilën ajo nuk e tradhtoi për asnjë moment, prezantimi serioz në skenë, zëri pushkë dhe krejtësisht i shpengueshëm, (i ngjashëm me përfytyrimin poetik popullor për Shtojzavallet e legjendave shqiptare), përbëjnë një tërësi magjepse të këndimit autentik, që buron nga e kaluara e largët, e cila ka mbijetuar nga shekulli në shekull dhe në një trajtë autentike ka arritur deri në ditët tona, falë përkushtimit që kanë treguar këngëtarët e njohur shqiptarë në të gjitha epokat e historisë sonë tragjike por edhe heroike. Dava Gjergji ka kënduar edhe një dyzinë këngësh për dëshmorët e luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, këngë të cilat admirohen nga dëgjuesit e shumtë të kësaj pjese të atdheut. Qasja e kësaj këngëtareje ndaj këngës është shumë serioze dhe tejet e përkushtuar. E rritur dhe e edukuar në një rreth familjar dhe shoqëror ku janë ruajtur me fanatizëm vlerat e mirëfillta kombëtare, ajo mbase e trashëgoi, por edhe i dha fuqi dhe e përparoi jehonën më të çiltër të këngës heroike shqiptare, të asaj kënge e cila e kishte mbajtur gjallë kujtesën kombëtare, kishte frymëzuar brezat për qëndresë dhe ruajtje të dinjitetit dhe integritetit shpirtëror e kombëtar.

DËRGOI: