TEKSTESHQIP

(1850-1904)

Biografia
Sami Frasheri (Frashër, 1 qershor 1850 - Stamboll, 18 qershor 1904) ishte një shkrimtar, filozof dhe dramaturg shqiptar, dhe një figurë kryesore e Rilindja Kombëtare, lëvizjes së Rilindjes Kombëtare Shqiptare të fundit të shekullit të 19-të, së bashku me dy vëllezërit e tij Abdyl dhe Naim. Ai fitoi një vend në historinë e letërsisë osmane si një autor i talentuar nën emrin Şemseddin Sami Efendi dhe kontribuoi në reformimin e gjuhës turke osmane.

Frashëri ishte një nga djemtë e beut të Frashërit, në rrethin e Përmetit. Ai studioi në shkollën e mesme "Zosimea", një shkollë në gjuhën greke në Giannina, ku ra në kontakt me kulturën perëndimore, duke studiuar filozofi dhe gjuhë të tilla si Greqisht, Frëngjisht dhe Italisht. Me ndihmën e një mësuesi personal ai gjithashtu mësoi arabisht, turqisht dhe persisht. Në 1872 ai u transferua në Stamboll, ku punoi në zyrën e shtypit të qeverisë.

Së bashku me vëllain e tij më të madh Abdyl, dhe të tjerë si Hasan Tahsini, Pashko Vasa dhe Jani Vreto, ai themeloi Komitetin Qendror për Ruajtjen e të Drejtave Kombëtare Shqiptare. Në fillim të vitit 1879 ky komitet ngriti një komision për alfabetin e shqipes. Ai gjithashtu themeloi dhe drejtoi Shoqërinë për botimin e shkrimeve shqipe, e cila botoi libra dhe tekste shkollore në shqip.

Mesazhi i Frashërit, siç thuhet në librin e tij "Shqipëria - Çfarë ka qenë, çfarë është dhe çfarë do të bëhet", botuar në 1899, u bë manifesti i Rilindjes Shqiptare (Rilindja Kombëtare). Frashëri diskutoi perspektivat për një republikë të pavarur dhe të lirë të Shqipërisë. Në këtë mënyrë, duke filluar nga kërkesa për autonomi, nga lufta për një alfabet të shqipes dhe për arsimin, ai ndihmoi lëvizjen nacionalçlirimtare shqiptare për të zhvilluar kërkesat e veta.

Vdiq më 18 qershor 1904 pas një sëmundjeje të rëndë në shtëpinë e tij në Erenköy, Stamboll.
Komente 7